De samenleving verandert door globalisering, technologische vooruitgang en flexibilisering. Sommige mensen varen daar wel bij, anderen raken achterop. Het kabinet vindt het belangrijk dat iedereen in de samenleving kan blijven meedoen. Daarom moeten mensen meer kansen krijgen: om zich te ontwikkelen, op de arbeidsmarkt, en om hun eigen omgeving te beïnvloeden. Dit schrijft minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de Tweede Kamer, mede namens de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Justitie en Veiligheid.
Het kabinet reageert hiermee op een rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) over de sociale staat van Nederland en een rapport van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over spanningen in de samenleving. Uit deze rapporten blijkt dat onze leefsituatie beter is dan 25 jaar geleden, maar dat er ook grotere verschillen ontstaan tussen hoger- en lager opgeleiden, hoge en lage inkomens, werkenden en niet-werkenden. Daarnaast maken veel mensen zich zorgen over spanningen in de samenleving. De reactie van het kabinet omvat een groot aantal acties en maatregelen.
Wie een achterstand oploopt, moet die kunnen inhalen, vindt het kabinet. Door onderwijs en door te blijven leren op het werk. Daarom bevat het regeerakkoord forse investeringen in onder meer voorschoolse educatie, de aanpak van laaggeletterdheid en techniekonderwijs in het vmbo. Het kabinet gaat stimuleren dat ook werkende mensen hun vaardigheden blijven aanscherpen en informeert de Kamer hierover voor het zomerreces.
Het aantal mensen met een vast contract is de afgelopen 20 jaar structureel gedaald, vooral onder laag- en middelbaaropgeleiden en jongeren. Het kabinet wil mensen die dat willen uitzicht geven op een vast dienstverband. De positie van Nederlanders met een migratieachtergrond is nog steeds onevenredig slecht, ook al is hun opleidingsniveau steeds beter. Het programma Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt moet hier verbetering in brengen. Ook in het inburgeringsbeleid komt het belang van werk centraal te staan. Gemeenten krijgen meer regie om de inburgering te verbeteren. De Tweede Kamer wordt hierover voor het zomerreces geïnformeerd. Discriminatie bij sollicitaties en zwangerschap wordt aangepakt met het Actieplan Arbeidsmarktdiscriminatie 2018-2021, dat afgelopen week aan de Kamer is gestuurd.
Het kabinet wil mensen ook invloed geven op hun leefomgeving. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties informeert de Tweede Kamer over het Actieprogramma Versterking Lokale Democratie en Bestuur. Voor het uitoefenen van invloed is het belangrijk dat je weet wat er speelt. Daarom wil het kabinet de lokale en regionale journalistiek versterken, bijvoorbeeld met extra geld voor onderzoeksjournalistiek. Voor de zomer ontvangt de Kamer een brief over vergroting van de responsiviteit van de overheid. Een responsieve overheid houdt rekening met de situatie van burgers en kijkt goed hoe beleid en wetgeving uitpakken op de kansen van verschillende groepen mensen. Het kabinet wil ook de maatschappelijke effectiviteit van de rechtspraak verbeteren, om problemen in de samenleving duurzaam op te lossen. Het procesrecht wordt vereenvoudigd en er komen experimenten met vernieuwingen in de rechtspraak.